Pasowania łożysk tocznych

Tolerancje wymiarów samych łożysk tocznych nie są zgodne z układem pasowań ISO, ponieważ pole tolerancji otworu jest zawsze skierowane na zewnątrz materiału, czyli średnica otworu łożyska tocznego jest zawsze nieznacznie mniejsza lub równa wymiarowi nominalnemu.

Pole tolerancji innych zewnętrznych wymiarów łożyska (w tym pierścienia zewnętrznego) jest skierowane od linii brzegowej w głąb materiału, czyli wszystkie wymiary zewnętrzne łożyska tocznego są nieznacznie mniejsze lub równe wymiarom nominalnym.

Łożyska mogą być wykonane w różnych klasach dokładności wykonania. Oznacza to, że wielkości wspomnianych pól tolerancji są zależne od klasy i wymiarów łożysk.

Spotykane są następujące klasy dokładności wykonania łożysk:

• P0 – klasa normalna – brak oznaczenia w nazwie łożyska,
• P6 – klasa 6, dokładna,
• P5 – klasa 5, bardzo dokładna,
• P4 – klasa 4, precyzyjna,
• P2 – klasa 2, bardzo precyzyjna.

Podczas doboru pasowań łożysk tocznych należy stosować się do ogólnych wytycznych:

• pasowanie łożysk na wale i w oprawie decyduje o ich prawidłowej pracy i powinno zapewnić łatwość montażu i demontażu łożysk oraz zabezpieczyć przed obracaniem się pierścieni względem wału i oprawy,
• pierścienie łożysk tocznych, wykonujące podczas pracy urządzenia ruch obrotowy wymagają ciasnego pasowania,
• łożyska obciążone dużymi siłami bądź pracujące przy obciążeniach dynamicznych wymagają ciaśniejszego osadzenia od łożysk lekko obciążonych,
• największą trwałość łożyska uzyskuje się, gdy w czasie pracy pod obciążeniem po nieobciążonej stronie łożyska pomiędzy elementami tocznymi a bieżnią istnieje jak najmniejszy luz, oznacza to, że wcisk powinien być na tyle duży, że nawet pod maksymalnym obciążeniem strona nieobciążona łożyska nie będzie luzowana, jednakże wcisk w tym miejscu powoduje niekorzystny rozkład obciążenia na poszczególne elementy toczne łożyska.

O wyborze pasowań decyduje przede wszystkim przypadek ruchu względnego pierścieni łożyska tocznego i sposób ich obciążenia.

Rozróżnia się trzy ogólne przypadki:

• przypadek ruchomego wałka i nieruchomej oprawy,
• przypadek ruchomej oprawy i nieruchomego wałka,
• przypadek złożony, ruchomego wałka i ruchomej oprawy.